W 2022 roku za pomocą Jednolitego Systemu Antyplagiatowego (JSA) przebadano 323 966 prac dyplomowych. Próg alarmowy, ustalony domyślnie na poziom, gdy podobieństwo pracy do innego tekstu źródłowego jest większe niż 70 proc., przekroczyło niespełna 1,7 proc. badanych prac. Zaobserwowano więc spadek w ciągu 3 lat od uruchomienia systemu, kiedy 2,5 proc. badanych tekstów przekraczało próg alarmowy. Oczywiście nie oznacza to, że dane prace zostały od razu uznane za plagiat. Każdorazowo w takim przypadku, promotor dokonuje ostatecznej weryfikacji i podejmuje decyzję. System Ośrodka Przetwarzania Informacji (OPI) bada jedynie podobieństwo do innych, wcześniej opublikowanych tekstów i ułatwia pracę wszystkim promotorom prac dyplomowych w Polsce.
JSA bada wszystkie prace dyplomowe w Polsce
– Jednolity System Antyplagiatowy (JSA) to nowoczesne narzędzie, które powstało w odpowiedzi na oczekiwania polskiej kadry akademickiej i uporządkowało rynek antyplagiatowy w Polsce. Wcześniej istniało wiele programów, opartych na różnych algorytmach i referencyjnych bazach danych. Dzięki oddaniu JSA do dyspozycji promotorów w 2019 roku, wszystkie prace inżynierskie, licencjackie, magisterskie i doktorskie są analizowane za pomocą tego samego narzędzia – mówi dr inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji – JSA jest całkowicie bezpłatny. Obecnie system finansowany jest w całości ze środków Ministra Edukacji i Nauki. Korzystać z niego mogą promotorzy prac dyplomowych i doktorskich zatrudnieni we wszystkich krajowych uczelniach i instytutach, które mają prawo nadawania tytułów zawodowych i stopni naukowych. Dzięki wprowadzeniu JSA, zapewniliśmy większą niż w latach wcześniejszych porównywalność wyników weryfikacji oryginalności prac dyplomowych pomiędzy wszystkimi ośrodkami z całej Polski – dodaje dyrektor OPI.
Wprowadzenie Jednolitego Systemu Antyplagiatowego okazało się dużym sukcesem. Jeszcze w 2016 roku zaledwie 30-40 proc. prac dyplomowych było analizowanych pod kątem plagiatu. Od 2019 roku takim obowiązkiem objęte są wszystkie prace. System stale jest rozwijany przez ekspertów OPI, którzy pracują nad jego rozbudową i modernizacją.
Ponad 1,42 mln przebadanych prac
Narzędzie OPI dostępne jest w każdej instytucji w Polsce uprawnionej do nadawania tytułu zawodowego lub stopnia naukowego. Od uruchomienia JSA w styczniu 2019 roku do 1 marca 2023 za pomocą systemu przebadano już ponad 1,42 mln prac dyplomowych.
– W samym tylko 2022 roku promotorzy w Polsce przebadali z użyciem JSA 323 966 prac dyplomowych. Z czego liczba prac licencjackich wyniosła 112 954, inżynierskich 57 192, magisterskich 147 928 oraz doktorskich 5892 – mówi dr inż. Marek Kozłowski, kierownik Laboratorium Inżynierii Lingwistycznej w Ośrodku Przetwarzania Informacji. – Średnio na jednego promotora przypada 12 prac dyplomowych. Aż 441 instytucji używało JSA od momentu uruchomienia systemu i ma on już ponad 100 000 użytkowników. Skala projektu jest więc ogromna. System OPI stanowi realne wsparcie dla pracy każdego promotora w Polsce – dodaje kierownik laboratorium OPI.
Ponad 2 miliardy dokumentów w bazach referencyjnych JSA
– Bazy referencyjne, z którymi JSA porównuje badaną pracę, zawierają ponad 2 miliardy dokumentów. System pracuje na aż prawie 80 TB danych. Przeciętny czas badania jednej pracy w 2022 roku wynosił 12,04 minut – mówi Małgorzata Wartacz, liderka Zespołu Analitycznego w OPI, który odpowiada za rozwój JSA. – Stale rozwijamy system i słuchamy głosów ze środowiska akademickiego. Poszerzamy liczbę baz referencyjnych i zapewniamy większe umiędzynarodowienie naszego narzędzia. Zdarza się, że plagiat jest zaczerpnięty z innych zasobów internetu niż tylko z polskich źródeł, dlatego JSA porównuje pracę także ze źródłami obcojęzycznymi. Cały proces jest łatwy i nie wymaga stosowania dodatkowego narzędzia do tłumaczenia – dodaje liderka OPI.
Już 4 miliony prac dyplomowych zawiera ORPPD
Źródła referencyjne, z którymi JSA porównuje prace dyplomowe są bardzo rozbudowane. W ich skład wchodzą m.in.: wyszukiwarka BING, NEKST (korpus polskojęzycznych zasobów internetowych liczący ponad 2 mld stron), 10 najpopularniejszych w UE wersji językowych Wikipedii, OpenAccess (publikacje naukowe tzw. Otwartego Dostępu liczące ponad 3 miliony dokumentów), bazy aktów prawnych i orzeczeń oraz baza postępowań awansowych. Szczególnie cennym źródłem jest Ogólnopolskie Repozytorium Pisemnych Prac Dyplomowych (ORPPD). JSA jako jedyny system antyplagiatowy ma dostęp do tych cennych zasobów. Baza ta prowadzona jest również przez Ośrodek Przetwarzania Informacji na zlecenie MEiN. Powstała ona w listopadzie 2014 roku i zawiera wszystkie prace dyplomowe obronione w Polsce po 30 września 2009 roku. Obecnie baza liczy już prawie 4 miliony prac dyplomowych, a liczba ta stale rośnie.
Zapraszamy do obejrzenia najnowszego odcinka Akademii OPI PIB na kanale YouTube instytutu, gdzie znajdą Państwo więcej informacji o Jednolitym Systemie Antyplagiatowym: