Podwójna jakość produktów (dual quality) to problem, który nadal istnieje na rynku, mimo że prawo unijne zabrania takich praktyk. Ten sam produkt kupiony w Niemczech, Szwecji czy Polsce powinien być tej samej jakości, niestety nadal się zdarza, że nieuczciwi producenci w naszym kraju sprzedają towar o gorszych parametrach jakościowych. Z pomocą w walce z niedozwolonymi praktykami konsumenckimi przychodzi sztuczna inteligencja. Eksperci z Ośrodka Przetwarzania Informacji – Państwowego Instytutu Badawczego (OPI) wraz z naukowcami z Instytutu Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk (IPI PAN) zaprojektowali system informatyczny ANSI. Służyć on będzie do identyfikowania opinii konsumentów na temat bezpieczeństwa produktów i ich jakości, z uwzględnieniem dual quality. System powstanie w ramach projektu sfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR), w ramach programu INFOSTRATEG III.
Sztuczna inteligencja pomaga chronić prawa konsumenta
W czasach zglobalizowanego rynku, na którym konsument ma dostęp do znacznego wolumenu produktów i usług, wykrycie nieuczciwej praktyki handlowej nie jest proste. Oszustom dużo łatwiej ukryć się przed odpowiednimi służbami. Możliwości manualnej analizy pojedynczego człowieka, a nawet grupy ludzi, są ograniczone. Pracownicy odpowiednich instytucji nie są w stanie efektywnie przeanalizować wszystkich możliwych produktów dostępnych na rynku. Na szczęście z pomocą przychodzi sztuczna inteligencja (SI), która coraz częściej efektywnie wspiera pracę człowieka.
– Można powiedzieć, że OPI staje się ekspertem w dostarczaniu nowoczesnych narzędzi do ochrony praw konsumenta. Trwają prace nad wdrożeniem systemu dla UOKiK, który wykrywa zapisy niedozwolone w umowach. Teraz wspólnie z ekspertami z IPI PAN dostaliśmy dofinansowanie z programu INFOSTRATEG III na opracowanie narzędzia, które skutecznie będzie walczyć m.in. z podwójną jakością produktów. W obu tych przypadkach wykorzystujemy sztuczną inteligencję. Dzięki niej możemy lepiej dbać o prawa konsumentów – mówi dr inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji.
Prace nad opracowaniem i wdrożeniem systemu ANSI zostaną zakończone najpóźniej w 2025 roku. Nowoczesne narzędzie będzie służyć do identyfikowania opinii konsumentów na temat bezpieczeństwa produktów i ich jakości, z uwzględnieniem dual quality.
– Dzięki zastosowaniu najnowszych metod przetwarzania języka naturalnego jesteśmy w stanie zidentyfikować produkty, których jakość w Polsce powinna być dodatkowo zbadana w laboratorium, nie poprzez bezpośrednie analizowanie każdego fizycznego produktu z osobna, ale pośrednio, na podstawie opinii o tych produktach, dostępnych w internecie. Jest to bardzo ciekawe zastosowanie metod sztucznej inteligencji, które w pozytywnym sensie wykorzystuje fakt, że tak duża część naszego życia przeniesiona jest obecnie do sfery wirtualnej – mówi dr Łukasz Kobyliński, adiunkt w Zespole Inżynierii Lingwistycznej IPI PAN, kierownik zadań IPI PAN w projekcie ANSI.
ANSI oparto na wielojęzycznych danych
Narzędzie OPI i IPI PAN będzie działać w oparciu o metody i techniki z zakresu sztucznej inteligencji, szczególnie uczenia maszynowego i głębokiego. System będzie służyć do identyfikowania produktów na podstawie wielonarodowych preferencji i wielojęzycznych opinii konsumentów opublikowanych w internecie. Po wnikliwej analizie posłużą one do wytypowania i utworzenia rekomendacji – skierowania bądź też nie – danego produktu do weryfikacji laboratoryjnej. Metody i techniki te będą zastosowane do utworzenia następujących modeli: wydobywania opinii z internetu i ich strukturalizowania, określania języka – w jakim napisana została opinia, analizy sentymentu, a także tworzenia rekomendacji dotyczącej skierowania do weryfikacji laboratoryjnej.
W wyniku projektu, sfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) w ramach programu INFOSTRATEG III, opracowane zostanie unikatowe rozwiązanie.
– Nasze narzędzie pozwoli na identyfikowanie opinii konsumentów na podstawie analizy wielojęzycznych zasobów internetowych, takich jak: portale aukcyjne, zakupowe blogi, fora, strony różnych instytucji nadzorujących przestrzeganie prawa z zakresu ochrony konsumentów, witryny organizacji konsumenckich itp. Rozwiązanie będzie umożliwiało identyfikowanie produktów, w których zaobserwowano różnice jakościowe w zależności od rynku, na który są produkowane i dostarczane. ANSI z pewnością będzie stanowiło wsparcie przede wszystkim dla pracowników UOKiK – mówi dr inż. Marcin Mirończuk z Laboratorium Inteligentnych Systemów Informatycznych w OPI.
Identyfikacja produktów niebezpiecznych i o niskiej jakości
Nowy system będzie składał się z modułu pobierania danych z internetu oraz algorytmu odpowiedzialnego za analizę i przetwarzanie informacji. Pierwszy moduł będzie odpowiedzialny za czyszczenie i wstępne przetwarzanie danych z ekstrakcją danych. Natomiast drugi będzie zawierał modele służące m.in. do: rozpoznawania języka, analizy sentymentu opinii i identyfikacji produktów z podejrzeniem dual quality, które będą rekomendowane do testów laboratoryjnych. Narzędzie będzie także posiadać platformę, która umożliwi użytkownikom dostęp do zebranych danych i wyników analizy.
W wyniku projektu opracowana zostanie wysokiej jakości baza danych (baza produktów i opinii na ich temat wraz z listą laboratoriów) i gotowy do wdrożenia w UOKiK nowoczesny system informacyjny. ANSI będzie charakteryzować się wysoką uniwersalnością i możliwością integracji z innymi systemami, które dostarczają informacji na temat produktów i opinii o nich. Proponowane rozwiązanie będzie także pomocne w identyfikacji produktów, które są niebezpieczne lub niskiej jakości (z uwzględnieniem dual quality). Nowe narzędzie będzie wyposażone również w uniwersalny systemem wdrażania i możliwość integracji z zewnętrznymi systemami autoryzacji i uwierzytelniania.
System ANSI powstanie w ramach projektu sfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ze Strategicznego Programu Badań Naukowych i Prac Rozwojowych „Zaawansowane technologie informacyjne, telekomunikacyjne i mechatroniczne” (INFOSTRATEG III).