Panel pokazał, że biblioteki medyczne stają się coraz bardziej zintegrowanymi ośrodkami wiedzy, które muszą elastycznie reagować na wyzwania cyfryzacji i rozwój sztucznej inteligencji.
W trakcie wydarzenia dyrektor OPI PIB podkreślił, że biblioteki medyczne przeszły ogromną transformację – z tradycyjnych repozytoriów książek i czasopism stały się nowoczesnymi centrami informacji, wspierającymi studentów, naukowców i praktyków medycyny. Zwrócił również uwagę na potencjał narzędzi AI w diagnostyce i badaniach naukowych, przywołując przykład systemu wspierającego radiologów w rozpoznawaniu raka prostaty, stworzonego przez ekspertów z OPI PIB.
W trakcie panelu omówiono kilka interesujących kwestii.
Wykorzystanie AI w bibliotekach
Eksperci podkreślili, że sztuczna inteligencja stopniowo przenika do praktyki bibliotecznej. Wskazywali na narzędzia umożliwiające automatyczne wyszukiwanie i kategoryzację publikacji, wspieranie systematycznych przeglądów literatury, a także analizę dużych zbiorów danych medycznych. Zwrócili uwagę, że AI nie zastępuje pracy bibliotekarzy czy naukowców, ale może znacząco zwiększyć efektywność i jakość świadczonych usług.
Bariery i wyzwania
Dyskusja ujawniła, że największe trudności dotyczą nie tylko kwestii technologicznych, lecz także etycznych i organizacyjnych. Paneliści wskazali na problem z zapewnieniem jakości danych wykorzystywanych przez algorytmy, ryzyko związane z brakiem przejrzystości działania systemów AI oraz potrzebę podnoszenia kompetencji pracowników bibliotek.
Bezpieczeństwo cyfrowe
Uczestnicy panelu zgodzili się, że biblioteki medyczne, obsługujące dane naukowe i edukacyjne, muszą działać w reżimie wysokiego bezpieczeństwa cyfrowego. Wskazano na konieczność wdrażania nowoczesnych zabezpieczeń, ścisłej kontroli dostępu do zasobów oraz współpracy z instytucjami odpowiedzialnymi za cyberbezpieczeństwo.
Otwarte dane i publikacje
W kontekście polityki otwartego dostępu podkreślono, że biblioteki akademickie i narodowe odgrywają kluczową rolę w udostępnianiu wyników badań finansowanych ze środków publicznych. Paneliści przyznali, że implementacja wymogów UE wiąże się z wyzwaniami prawnymi i technicznymi, ale jest niezbędna, by zwiększyć widoczność polskiej nauki w świecie.
Oprócz dyrektora OPI PIB w panelu wzięli udział:
- prof. dr hab. Łukasz Sułkowski (Akademia WSB, UJ, PCG Polska),
- prof. Michał Mikula (Narodowy Instytut Onkologii),
- dr Leszek Szafrański (Biblioteka Jagiellońska, Uniwersytet Jagielloński),
- Kacper Trzaska (Biblioteka Narodowa).
