Dane projektu
| Data rozpoczęcia projektu | 2024-02-14 |
| Data zakończenia projektu | 2025-07-13 |
| Wartość projektu | 373241 PLN |
| Kwota dofinansowania | 373241 PLN |
Lider
- Ośrodek Przetwarzania Informacji - Państwowy Instytut Badawczy
Głównym celem badania jest
określenie wpływu akademickiej mobilności międzynarodowej na kariery polskich naukowców. Poziom umiędzynarodowienia sektora nauki i szkolnictwa wyższego wpływa na jakość prowadzonych badań, skalę oddziaływania wyników prac badawczych w światowym obiegu naukowym (Kwiek, 2019), a także na dostępność kadry naukowej. Mobilność akademicka owocuje transferem wiedzy, budowaniem sieci kontaktów i współpracy, a także rozwojem – w kontekście kompetencji naukowca oraz jego kariery. Ponadto, mobilność międzynarodowa stała się zinstytucjonalizowanym oczekiwaniem dotyczącym kariery akademickiej (Bojica i in., 2022).
O dużym znaczeniu umiędzynarodowienia oraz mobilności akademickiej świadczy umieszczenie tej problematyki w Polityce Naukowej Państwa. W dokumencie wskazano na niewystarczające umiędzynarodowienie zespołów i podmiotów naukowych w Polsce, konieczność wspierania mobilności akademickiej, a także dopasowania oferty w zakresie mobilności do potrzeb naukowców i podmiotów przyjmujących.
Udział naukowców w programach akademickiej wymiany międzynarodowej jest jednym z działań wspierających wzrost umiędzynarodowienia. Ważną kwestią pozostaje ustalenie przyczyny niewielkiego udziału w programach mobilności zarówno polskich naukowców wyjeżdżających, jak i zagranicznych naukowców przyjeżdżających do polskich instytucji naukowych. Istotne z tej perspektywy jest poznanie uwarunkowań, zarówno indywidualnych,
jak i instytucjonalnych, udziału polskich naukowców w tego rodzaju programach.
Głównemu celowi badania odpowiadają cztery cele szczegółowe o charakterze poznawczym i aplikacyjnym.
Poznawcze cele szczegółowe to:
Cel 1: Określenie uwarunkowań instytucjonalnych mobilności międzynarodowej,
Cel 2: Określenie uwarunkowań indywidualnych i przebiegu procesu mobilności,
Cel 3: Określenie efektów mobilności międzynarodowej.
Aplikacyjnym celem szczegółowym badania jest:
Cel 4: Wypracowanie rozwiązań w zakresie przygotowania i doskonalenia programów mobilnościowych.
W ramach badania międzynarodową mobilność akademicką zoperacjonalizowano jako wyjazdy na wymiany, staże, pobyty badawcze lub związane z dydaktyką. Programy mobilnościowe (programy mobilności akademickiej) to programy koordynowane przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej, MEiN oraz granty NCN z obowiązkowym stażem zagranicznym. Mobilni doktoranci i naukowcy to osoby będące na różnych etapach kariery naukowej, które przynajmniej raz w swojej karierze akademickiej były stypendystami Programu im. Bekkera (Bekker NAWA), Programu im. Walczaka (Walczak NAWA), Programu im. Iwanowskiej (Iwanowska NAWA) lub kierownikami projektów NCN: Etiuda lub Sonatina, dla których od momentu powrotu z wyjazdu zagranicznego do momentu udziału w badaniu minęło od dwóch do pięciu lat. Niemobilni doktoranci i naukowcy to osoby na różnych etapach kariery naukowej, które w całej swojej karierze akademickiej nie brały udziału w akademickiej mobilności międzynarodowej. Kariery naukowe rozpatrujemy zarówno z perspektywy produktywności mierzonej liczbą publikacji czy udziałem w projektach i grantach, jak i tempa awansu naukowego, zdobywania pozycji zawodowych, budowania sieci współpracy czy rozwijania kompetencji.
Realizacji celów badania posłuży podejście metodologiczne, opierające się na triangulacji metod i źródeł danych. Wykorzystane zostaną zarówno dane zastane (o krajowych programach mobilnościowych oraz programach wspierających mobilność naukowców w wybranych krajach europejskich, a także dane o populacji naukowców w Polsce), jak i dane wywołane, pozyskane w ramach badania ilościowego. Techniki badań i analiz obejmą: analizę desk research oraz ilościowe techniki badań i analiz (analizę danych na temat osiągnięć polskich naukowców, badanie sondażowe wśród polskich mobilnych i niemobilnych naukowców, analizę danych ilościowych – opis statystyczny oraz analizę Propensity Score Matching).
W ramach celu 1 (określenie uwarunkowań instytucjonalnych mobilności międzynarodowej) zrealizowane zostaną zadania badawcze, które pozwolą na ocenę dostępnej oferty w zakresie mobilności akademickiej i ocenę działalności komunikacyjnej upowszechniającej wiedzę o tej ofercie oraz na określenie czynników warunkujących organizację programów mobilnościowych. Realizacji zadań posłużą: analiza desk research oraz analiza statystyczna danych z badania sondażowego.
Cel 2 (określenie uwarunkowań indywidualnych i przebiegu procesu mobilności) osiągnięty zostanie poprzez zadania badawcze obejmujące: określenie cech doktorantów i naukowców uczestniczących w mobilności w momencie wyjazdu, ustalenie motywów doktorantów i naukowców oraz uwarunkowań związanych z wyjazdami, jak i poznanie doświadczeń osób uczestniczących w międzynarodowej mobilności akademickiej. W realizacji zadań wykorzystane zostaną: analiza danych dotyczących osiągnięć naukowych polskich naukowców oraz analiza danych ilościowych z badania sondażowego.
Zadania badawcze przewidziane w ramach celu 3 (określenie efektów mobilności międzynarodowej) to: określenie kompetencji, umiejętności i wiedzy, do których zdobycia lub rozwinięcia przyczyniła się mobilność międzynarodowa oraz ustalenie wpływu programów mobilnościowych na dalsze kariery naukowe uczestników mobilności. W wykonaniu zadań wykorzystane zostaną: analiza statystyczna danych z badania sondażowego oraz analiza PSM z wykorzystaniem danych z sondażu i dostępnych publicznie danych gromadzonych w bazach administrowanych przez OPI PIB i udostępnianych za pośrednictwem portalu RAD-on.
Zadania zaplanowane w ramach celu 4 (wypracowanie rozwiązań w zakresie przygotowania i doskonalenia programów mobilnościowych) to: opracowanie narzędzia do monitorowania i oceny wpływu programów mobilnościowych na losy ich uczestników, wypracowanie dobrych praktyk i rekomendacji dla udoskonalania i wdrażania nowych programów mobilnościowych, opracowanie rekomendacji i propozycji rozwiązań mających na celu zwiększenie efektywności komunikacji i rozpoznawalności programów międzynarodowej mobilności akademickiej. Realizacji zadań posłużą wszystkie zaplanowane w projekcie techniki badań i analiz.
Planowane do osiągnięcia efekty projektu mają zarówno charakter naukowy (uzupełnienie dotychczasowego stanu wiedzy), jak i praktyczny. Wnioski z badania uzupełnią aktualny stan wiedzy w zakresie wpływu międzynarodowej mobilności akademickiej na kariery naukowe poprzez: (1) określenie uwarunkowań indywidualnych i instytucjonalnych międzynarodowej mobilności akademickiej, (2) eksplorację przebiegu procesu mobilności, (3) określenie efektów mobilności międzynarodowej dla kariery naukowej. Ponadto, wyniki przygotowywanego badania będą użyteczne dla agencji finansujących programy wymiany międzynarodowej oraz projekty międzynarodowe (w tym dla NAWA).
W ramach projektu powstanie:
a. narzędzie badawcze (kwestionariusz) do monitorowania i oceny wpływu programów mobilnościowych na losy ich uczestników,
c. materiały upowszechniające wyniki badania,
e. recenzowana publikacja podsumowująca wyniki badań i analiz.
Przez cały czas trwania projektu prowadzone będą działania promocyjne (informowanie o grantodawcy i przebiegu projektu) oraz upowszechniające – skoncentrowane na rezultatach i wynikach projektu. Obejmą one tworzenie treści informacyjnych na temat działań realizowanych w projekcie (do mediów społecznościowych i tradycyjnych), mailing informacyjny oraz prezentację wyników badania na wydarzeniach współ/organizowanych przez NAWA. Projekt zwieńczy konferencja online upowszechniająca wyniki badania oraz rekomendacje.
Cele badania odnoszą się do przedmiotu programu, którym jest wsparcie podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki oraz innych jednostek organizacyjnych działających na rzecz upowszechniania nauki w budowaniu współpracy między tymi podmiotami i jednostkami a podmiotami działającymi w sferze społeczno-gospodarczej. Realizacja celów badania zwiększy zasięg oddziaływania instytucji koordynujących programy mobilnościowe i poprawi efektywność ich działania (lepsze dostosowanie usług, produktów i narzędzi dostarczanych instytucjom naukowym, wpływ na ich otoczenie społ.-gosp. poprzez wsparcie szerokiego grona interesariuszy).
Proponowany temat badawczy wpisuje się w obszar Doskonałość naukowa. W ramach tego obszaru, obejmie cel: umiędzynarodowienie polskiej nauki i zwiększenie rozpoznawalności jej osiągnięć. W wyniku zaplanowanych badań i analiz zidentyfikujemy efekty, bariery, pola do poprawy oraz dobre praktyki w zakresie mobilności akademickiej, a także wypracujemy rekomendacje w zakresie zwiększenia rozpoznawalności programów mobilnościowych.
Finansowanie
Projekt finansowany ze środków budżetu państwa,
przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Nauka dla Społeczeństwa II”.
Nr projektu: NdS-II/SN/0220/2023/01