Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB) wygrał konkurs na opracowanie i wdrożenie narzędzia, które pomoże w łatwy i szybki sposób wykryć niedozwolone zapisy w umowach. Aplikacja OPI PIB będzie wykorzystywać sztuczną inteligencję (AI), która szybko i sprawnie zweryfikuje wzory umów, zarówno udostępnione w sieci internetowej, jak i dostarczone przez konsumentów wraz zawiadomieniem składanym do Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Pozwoli to ekspertom na szybsze reagowanie na zauważone nieprawidłowości. Konkurs był dwuetapowy – w pierwszym wyłoniono pięć najlepszych projektów, których autorzy dostaną nagrody pieniężne. W drugim etapie najwyżej oceniono narzędzie OPI PIB i zgodnie z regulaminem konkursu, po zakończeniu negocjacji i podpisaniu umowy, to ono uzyska budżet na opracowanie i wdrożenie. UOKiK zorganizował konkurs w ramach projektu Artificial Intelligence for Consumer Protection Empowerment, współfinansowanego ze środków UE.
Okres przedświąteczny to moment, kiedy większość z nas przeznacza więcej czasu i pieniędzy na zakupy. Wydajemy dużo – zarówno na towary, jak i na usługi. Często też wtedy zaciągamy kredyt, aby pokryć dodatkowe wydatki. Ważne jest jednak, aby dokładnie zapoznać się z zapisami umowy i ewentualnym regulaminem, gdyż mogą one zawierać niedozwolone zapisy. Aby wspomóc pracowników UOKiK, a pośrednio i wszystkich konsumentów w identyfikacji niedozwolonych klauzul, Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB) przygotuje odpowiednie narzędzie. Za jego pomocą pracownik UOKiK będzie mógł szybko zweryfikować umowę jeszcze przed wpłynięciem ewentualnej skargi od konsumenta. Dzięki temu z rynku zniknie dużo umów zawierających niedozwolone zapisy, które naruszają prawa konsumenckie.
Sztuczna inteligencja wspiera konsumenta
–To dla nas zaszczyt, że nasz projekt został najlepiej oceniony w konkursie UOKiK. Temat jest bardzo ważny i aktualny. Każdy z nas dokonuje zakupów towarów i usług, a niestety często nie mamy czasu, aby sprawdzić zapisy umowy. Teraz sztuczna inteligencja przychodzi nam z pomocą. Dzięki naszemu narzędziu, pracownik UOKiK będzie mógł szybko sprawdzić zapisy umowy, nawet jeszcze przed wpłynięciem ewentualnej skargi od konsumenta – mówi dr inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji – Państwowego Instytutu Badawczego (OPI PIB). – Sztuczną inteligencję w naszym instytucie wykorzystujemy już m.in. do identyfikowania plagiatów, wspomagania diagnostyki raka prostaty, czy też badania emocji na podstawie tekstów. Cieszę się, że teraz nasi eksperci wdrożą narzędzie, które będzie wspierać bezpieczne i odpowiedzialne zakupy – dodaje dyrektor OPI PIB.
Odbiór narzędzia zaplanowano do końca 2022 roku. Sfinansowane będzie ono w ramach konkursu UOKiK – Wykonanie oprogramowania wykorzystującego AI do analizy tekstowej wzorców umów stosowanych w obrocie konsumenckim pod kątem wyszukiwania niedozwolonych klauzul we wzorcach umów w relacji B2C. Konkurs zorganizowano w ramach projektu Artificial Intelligence for Consumer Protection Empowerment, współfinansowanego ze środków UE. Celem inicjatywy UOKiK jest przygotowanie narzędzia AI, które mogłoby w znaczący sposób przyczynić się do zwiększenia efektywności i skuteczności wykrywania potencjalnych naruszeń praw konsumentów. Projekt jest odpowiedzią na zidentyfikowaną potrzebę przyspieszenia procesu analizy dużej ilości danych przetwarzanych przez urząd, a także zautomatyzowania czynności, które mogą być wykonywane przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji. Narzędzie znacznie usprawni weryfikację umów, ale ostatecznie to pracownik UOKiK zdecyduje, czy w danej sprawie zasadna jest interwencja urzędu.